અકસ્માત
ગુજરાત સરકારે અકસ્માતમાં ઘાયલ થનાર ને સરકાર ૫૦, હજાર રૂપિયા આપશે, સારી વાત છે, પણ સરકારને અકસ્માત થાયજ નહીં એવું કરવાનું કેમ સુજતું નથી?
હું થોડા કાયદાઓ અહીં જણાવવા માંગુછું, જેનો અમલ સખ્તાઈથી કરવામાં આવે તો આ સમસ્યા મોટા ભાગે હલ થઈ શકે, અને મહામૂલાં માનવ દેહને બચાવી શકીએ. શ્રી ગડકરીજીએ પણ આવા અકસ્માતને નિવારવા માટેના પગલાં કડકાઈ પૂર્વક લેવાનું નક્કી કર્યું છે, પણ અમલ તો નીચેના અમલદારો ને કરાવવાનો હોયછે.
અકસ્માતમાં મોટા ભાગે ફક્ત અને ફક્ત ચાલકની બેદરકારી/ઝડપ અને નિયમોનું ખુલ્લે આમ ઉલ્લંઘન હોય છે.
કોઈ પણ સંજોગોમાં આગલાં વાહનની ડાબી બાજુથી આગળ નીકળી શકાય નહીં,(ઓવરટેક કરાય નહીં) આ નિયમતો જાણે પાલન કરાવનારાઓને પણ વિસરાઇ ગયો છે.
ટ્રાફિક સિગ્નલની અવગણના, જેની ભયંકરતા અકસ્માત થાય ત્યારેજ સમજાય છે, ફરજ પરના અમલદારોની અપુરતી સંખ્યા, અથવા આંખ આડા કરાતા કાન, આવા નિયમોનું ઉલંઘન કરાવવામાં મહત્વનો ભાગ ભજવે છે, કેમકે જે ચાલક પોતાની લાઈન ખુલ્લિ હોય ત્યારે બીજો કોઈ વિચાર કર્યા વિના આગળ વધતો હોય છે, પણ આ નિયમનું ઉલ્લંઘન કરીને કોઈ આ ચાલકની વચ્ચે આવી જાય ત્યારે અકસ્માત સર્જાય છે, જેને ટ્રાફિક પોલીસ અટકાવી શકે છે, સિગ્નલ તો ફક્ત ચેતવણી આપી શકે, રોકી ન શકે. સી.સી. ટીવી કૅમેરા આ દૂષણને ડામવા માટે ખૂબજ ઉપયોગી થઈ પડેછે, પણ તે મોટા ભાગે બંધ હોય છે, જે ટ્રાફિક પોલિશે ચાલુ કરાવવા કડક કાર્યવાહી કરવી જોઈએં, અને રોજે રોજ આવા રેકૉર્ડિંગ સત્તાવાળા સમક્ષ રજૂ કરવાની ફરજ પાડવી જોઈએ.
એક મોટી સમસ્યા ગાડીઓની લાઈટોની છે, રાત્રિના સમયે ફુલ લાઈટ રાખીને ચાલવાથી સામેથી આવતા વાહન ચાલકને આંજીદે છે અને તેથી ક્યારેક અકસ્માત થવાનો સંભવ રહે છે, ગાડીઓની સિગ્નલ લાઈટોની પણ એટલીજ મોટી સમસ્યા છે, તેનો ખરો ઉપયોગજ જાણે ભુલાઈ ગયો છે, આગળ જતું વાહન જમણી બાજુની સિગ્નલ લાઈટો બતાવે ત્યારે તેના બે મતલબ સમજી લેવાય છે, તે કાંતો જમણી બાજુ જવા માગે છે અથવા પાછળ આવતા વાહનને આગળ જવા માટે રસ્તો આપે છે તે સ્પષ્ટ થતું નથી, આમાં ઘણી વખત ખોટો મતલબ સમજીને અકસ્માત થવાનો ભય રહે છે, ખરેખર આ સિગ્નલ શું સૂચવે છે તે બિલકુલ સાફ હોવું જોઈએ.
સૌથી મોટી અને સર્વ સામાન્ય સમસ્યા છે અકસ્માત કે ટ્રાફિક જામ વખતે થતા બેફામ ધસારાની, મેં હમણાંજ ટી વી પર વિદેશમાં એક બોગદામાં થએલા અકસ્માતના સમાચાર જોયા, પહેલાંતો વાહનો અટવાઈ ગયા, પરંતુ પાંચજ મીનીટમાં ચાલકો વાહનોમાંથી બહાર આવીને અન્ય વાહનોને એક સાઈડમાં લગાવવા માટે મદદ કરવા લાગ્યા, એક માર્ગી રસ્તો હોવા છતાં બન્ને બાજુ વાહનો એવી રીતે ગોઠવી દેવામાં આવ્યા કે વચ્ચે મદદ માટે આવતું વહન કે એમ્બ્યુલન્સ આરામથી આવી શકે. હવે આપજ વિચારો કે ભારત જેવા દેશમાં જન્મવાનો ગર્વ લેતા આપણે ક્યારેય આવી માનવતા બતાવી છે? બસ મારે ભલે કંઈ કામ ન હોય પણ વહેલાં પહોંચવાની લ્હાયમાં કેટલી માનવ જીંદગી વેડફી નાખીએ છીંએ?
એક મહત્વની વાત કે અમુક પ્રકારના વાહન ચાલકો પોતાને આ બધા કાયદાથી પર ગણે છે, જાણે તેમને પીળો પરવાનો મળી ગયો હોય અને તેમના માટે જાણે અલગજ નિયમ છે, ગમે ત્યાં વાહન પાર્ક કરવું, ગમે ત્યાં રસ્તાની વચ્ચે ઉભા રહી જવું, ઉદ્ધત વર્તન, અવાજના પ્રદૂષણ માટે કેવા કેવા હંગામા કરેછે, જ્યારે અમુક વાહનોમાં એટલાં જોરથી ગીતો વાગતા હોય છે કેતે વાહનમાં વાગે છે કે કોઈ મોટા સમારંભમાં તે નક્કી કરવું ભારે પડે છે. અવાજ માટે પણ માત્રા નક્કી કરવામાં આવેલ છે, મારા ખ્યાલ મુજબ ૫૫, ડેસીબલની માત્રાથી વધારે અવાજ કરવો ગુનો છે, પણ આ વાહનો અનેક પ્રકારના એર હોર્ન વાપરીને કે બિન જરૂરી સતત હોર્ન વગાડીને પણ ભયંકર પ્રદૂષણ ફેલાવે છે, અને તેને કોઈ રોકતું નથી, દરેક વાહન માં કંપનીએ લગાવેલા સાધનો સિવાય કોઈ અલગ થી કંઈ લગાડવાની મનાઈ હોવી જોઈએં, વિજ્ઞાપનો પણ અકસ્માતમાં મોટો ભાગ ભજવે છે, રીતીક રોશન ને ધૂમ સ્ટાઇલમાં વાહન ચલાવતો જોઈને તેની દેખા દેખી કરતા યુવાનો પોતેતો અકસ્માતના ભોગ બને છે પણ ક્યારેક કોઈ નિર્દોષને પણ તેનો ભોગ બનવું પડે છે. વધારે પડતી ગતિ કોઈ અણ સંજોગોમાં ચલાવી લેવી ન જોઈએં. ચાલતા વાહને ફોન પર વાત કરવી ગુનો છે, કાનમાં ભુંગળીઓ ભરાવીને સંગીત સાંભળવું તે પણ તેનોજ એક પ્રકાર છે. પણ મોટા ભાગે વાત કરનારાતો કરે છે પણ ભુંગળી વાળાની સંખ્યા માપવી અશક્ય છે, હેલમેટ સલામત છે પણ સાથે સાથે તેના થોડા ગેરફાયદા પણ છે, આમાં અવાજ મર્યાદા અને દૃષ્ટિ મર્યાદા પણ સર્જાતી હોઇને ક્યારેક નાના મોટા ગેરફાયદા પણ અનુભવાય છે.
એક અકસ્માતનો પ્રકાર છે આગળના વાહનની પાછળ ઘૂસી જવું, આવા અકસ્માતમાં મોટા ભાગે પાછળના વાહન ચાલકજ જવાબદાર હોય છે, કારણકે આગળ વાળા વાહનને કોઈ અવરોધ આવે તો તે બ્રેક મારેજ, પણ મોટા ભાગે પાછળનું વાહન યોગ્ય અંતર રાખ્યા વિના એટલી નજદીક હોય કે તેને રોકી ન શકે અને અકસ્માત થાય, આવા સંજોગોમાં આગળના ચાલકને દોષીત ન ગણવો જોઈએં ઊલટું મનેતો લાગે છે કે તેને નુકસાનનું વળતર પાછળ વાળાએ આપવું જોઈએં, હા તેની બ્રેક લાઈટ ચાલુ હોવી જોઈએં. આ ઉપરાંત એક મોટામાં મોટો ગુનો રાત્રિના રોડ પર ગમે ત્યાં વાહન ઊભું રાખવું અને તે પણ પાર્કિંગ લાઈટો ચાલુ રાખ્યા વિના, હેઝાર્ડ લાઈટ કે જે ચાલુ કરતાં સિગ્નલની ચાર લાઈટો ચાલુ થાય છે, તે ખતરો બતાવે છે, રાત્રિના વાહન પાર્ક કરતી વખતે આ લાઈટ ચાલુ કરવાની હોય છે, જેથી આવતા જતા વાહનોને દુરથીજ કોઈ વાહન રસ્તા પર છે તે ખ્યાલ આવે, પણ આ લાઈટ નો ઉપયોગ ભાગ્યેજ કોઇને ખબર હોય છે, એ તો જાણે રોશની માટે હોય તેમ ઘણી વાર વાપરવામાં આવે છે, ક્યારેક તો ગાડીઓમાં પાછળની લાઈટો કાંતો ચાલુ હોતી નથી કે પછી હોતીજ નથી, અને આવા વાહનોને કોઈ ભાગ્યેજ રોકીને યોગ્ય પગલા લેવા ફરજ પાડે છે, આ નાની એવી બેદરકારી ભયંકર અકસ્માત નોતરે છે, અને મહા મૂલી માનવ જીંદગી રગદોળી નાખે છે.
અકસ્માત થયા પછી ઘણી વખત અન્ય લોકો દ્વારા વાહનોને કે માલ વાહક વાહન હોય તો માલ સામાનને નુકસાન કરવામાં આવે છે. અકસ્માતની ગંભીરતા જોતાં ઉશ્કેરાટમાં આવું બને તે સ્વાભાવિક છે, પણ કોઈ પણ સંપતી આખરતો રાષ્ટ્રની સંપતી છે, વાહન માલિકને તેનું જે નુકસાન થાય છે તેમ દેશની પણ એ મિલકત નુકસાન પામે છે, માટે ચાલકને યોગ્ય સત્તા દ્વારા સજા થાય તે જરૂરી છે.
એક મોટામાં મોટી સમસ્યા છે અકસ્માત સમયે ત્યાંથી પસાર થતા લોકો મદદ કરવા કે પોલીસને જાણ કરતાં અચકાય છે, કારણ કે જો પોલીસ કેસ થાય તો તેમાં તેને પણ સાક્ષી બનવા અને કેસ ચાલે ત્યારે હાજર રહેવું પડે તે બીકે ભાગ્યેજ સામાન્ય લોકો ઇચ્છા હોવા છતાં આ ઝંઝટમાં પડતા નથી. ખરેખર આ એક ગંભીર બાબત છે, માનવતા ખાતર પણ આમાં મદદગાર થવું જોઈએ, જોકે હમણાં કાયદામાં સુધારા કરીને આવા સમયે મદદ કરનાર કે સારવાર આપનાર ચિકિત્સકને કોઈ પૂછ પરછ ન કરવા સૂચવવામાં આવ્યું છે, પણ છતાં હજુ અમુક ભ્રષ્ટ પોલીસોનો ડર માનસમાંથી ભૂસાતો નથી, અને એ વાત પણ એટલીજ સત્ય છે કે ક્યારેક આમાં હેરાન પણ થવાનો વારો આવતો હોય છે, આના માટે પણ કાયદામાં કોઈ એવી જોગવાઈ કરવી જોઈએ કે લોકો જરા પણ અચકાયા વિના મદદગાર બનવા તત્પર બને, અને જો કોઈ હેરાન કરવાની કોશિશ કરે તો તેને સજા થાય, પણ આવું સાબિત કરવું પણ મુશ્કેલ હોય છે.
સામાન્ય રીતે એક નિયમ બની ગયો છે કે ટ્રક સાથે કોઈ પણ નાનું વાહન ટકરાય તો કંઈ પણ જોયા વિના દોષી ટ્રક ચાલક નેજ માનવામાં આવે છે, એજ રીતે કોઈ પણ અકસ્માતમાં મોટા વાહનનેજ દોષી ગણવામાં આવે તે યોગ્ય છે? શું નાના વાહન વાળો ભૂલ કરેજ નહીં ?
આજે મોટાભાગે ૪, લાઈન કે ૬, લાઈન રોડ બનાવવામાં આવે છે, પણ ચાલકોને તેમાં કયું વાહન ક્યાં ચલાવવું તે જાણે ખબરજ નથી, મારી જાણ મુજબ હંમેશા ઓછી ગતિ વાળું વહન જેમ કે માલ વાહક રિક્ષા, ટ્રેક્ટર અથવા હાઈડ્રાને નામે ઓળખાતી ક્રેન કે જે મોટા ભાગે જમણી બાજુજ ચાલતી હોય છે, લાઈનોને ડાબી બાજુ થી ગણીએ તો તે બધા ડાબી બાજુ એક નં. ૧ લાઈનમાં ચલાવવા જોઈએં. ત્યાર બાદ મોટા વાહનો ૨, નંબરમાં અને ૩, નંબરમાં કાર જેવા વાહનો, ૪, નંબરમાં જેમણે આગળના વાહનને ઓવરટેક કરવાનું હોય કે જમણી બાજુ વળાંક લેવાનો હોય તે ચાલે તો અકસ્માત થવાનો કોઈ મોકો રહે નહીં, પણ આજે બધાજ મોટા ભાગે સર્પાકારે જ્યાં જગ્યા દેખાય ત્યાંથી આગળ નીકળવા માટે ભાગમ ભાગ કરે છે, એસ.ટી. ની બસો ના ચાલકોને તો સમય સમય પર ટ્રેનિંગ આપવામાં આવે છે, છતાં બસો જમણી બાજુ ચાલતી હોય છે, શું આ સમજાવાતું નથી? આ ઉપરાંત નાના રોડ પરથી મોટા કે હાઈવે પર આવતા વાહનોએ પહેલાં ઉભા રહીને બન્ને બાજુ જોયા બાદજ મુખ્ય માર્ગ પર આવવું જોઈએં જે આજકાલ જાણે કાયદામાંથી બહાર થઈ ગયું છે અને તેથી આ કારણસર ઘણા અકસ્માત થાય છે.
આ બધામાં સૌથી ખતરનાક છે રોંગ સાઇડમાં વાહન ચલાવવું, આના માટેતો તખ્તમાં સખ્ત સજાની જોગવાઈ કરવી જોઈએં, અને તે ફક્ત વાહન ચાલકનેજ કરવી જોઈએં, કારણ કે જ્યારે વાહન નો ચાલક પગારદાર હોય અને તેને ચલાન દ્વારા દંડિત કરાય ત્યારે ખરેખર તો આ સજા વાહન માલિક ને થાય છે, ચાલક ને નહીં તેથી તે થોડો બે દરકાર બને છે, પણ જો ચાલકનેજ એવી સજા થાય કે જે તેણે પોતેજ ભોગવવી પડે તો કદાચ માલિક ના કહેવા છતાં તે ગુનો નહીં કરે.
ઈશ્વર બધાને સદ્બુદ્ધિ આપે અને ભ્રષ્ટાચારી અધિકારીઓ ના દિલમાં માનવતા જગાવે એજ અપેક્ષા.
કેદારસિંહજી મે જાડેજા
ગાંધીધામ. કચ્છ.
Email:-kedarsinhjim@gmail.com
વોટ્સેપ મો. નં. ૯૪૨૬૧૪૦૩૬૫
૮૧૬૦૬૩૦૪૪૯
No comments:
Post a Comment